احکام چیزهایی که روزه را باطل می‌کند
228. در ماه رمضان اگر فكر ميكند كه ميتواند تا قبل از اذان صبح غسل كند، اما نتواند آيا روزه صحيح است؟
چنانچه موفق به غسل نشود و در تنگي وقت قبل از اذان صبح، تيمم بدل از غسل نمايد روزهاش صحيح است.
229. روزهداري كه دندانهايش خون‌ريزي داشته باشد و مجبور باشد آنها را بشويد و در حين شستن، خون به گلويش برسد، روزهاش چه حكمي دارد؟
شستن دهان و دندان به هنگام روزه مانعي ندارد، ولي پس از شستن بهتر است سه مرتبه آب دهان را بيرون بريزد تا مطمئن شود كه آب در دهان نمانده است و اگر خون، بياختيار و يا سهواً به گلو برسد، روزه را باطل نميكند.
230. پركردن دندان در ماه رمضان چگونه است؟
پركردن، جرمگيري و كشيدن دندان در ماه رمضان براي پزشكان مانعي ندارد و براي شخص روزهدار، زماني جايز است كه مطمئن باشد خون يا آبي كه به‌وسيله دستگاه، وارد فضاي دهان ميشود، فرو نخواهد رفت.
231. اگر روزهدار به نامحرم نگاه كند، آيا روزهاش باطلميشود؟
روزه صحيح است؛ ولي بايد از آن گناه توبه كند و
توجه داشته باشد ـ همان‌گونه كه در روايات آمده ـ روزه گرفتن فقط امساك و پرهيز از خوردن و آشاميدن نيست، بلكه بايد چشم و گوش و زبان و قلب و ساير اعضا نيز روزه باشند و از ارتكاب خلاف و گناه حفظ شوند و الا از ثواب و ارزش روزه كاسته ميشود.
232. شخصي‌كه به حرمت و حكم استمناء آگاهي نداشته و بدون غسل، نماز و روزه به‌جا آورده است، چه حكمي دارد؟
نمازهایي را كه بدون غسل خوانده، بايد قضا كند، و نسبت به روزهها، اگر واقعاً در زماني كه استمنا ميكرده به حكم مسأله جاهل بوده و در تحقيق و سؤال كوتاهي نكرده است، روزهها قضا ندارد.
233. اگر در شب ماه رمضان جُنُب شويم و تا نزديك اذان صبح غسل را به تأخير اندازيم و سپس تيمم كنيم، آيا روزه صحيح است؟
تأخير غسل، معصيت و گناه است، اما در مورد سؤال كه عمداً غسل را تأخير انداختهايد، لازم است با تيمم روزه بگيريد و قضاي آن را هم بنا بر احتياط واجب، به‌جا آوريد.
234. اگر خانمي تا بعد از اذان صبح عذر داشت، ولي قبل از طلوع آفتاب پاك شد و غسل كرد، آيا روزه آن روزش صحيح است؟
در مورد سؤال كه عذر تا بعد از اذان صبح ادامه داشته است، روزه آن روز صحيح نيست؛ همان‌گونه كه اگر چند دقيقه قبل از اذان مغرب نيز عادت شود، روزهاش باطل ميگردد.
235. اگر در ماه رمضان، غسل جنابت را فراموش كنيم و پس از چند روز يادمان بيايد، چه تكليفي داريم؟
بايد روزه آن چند روز را قضا كنيد؛ ولي كفاره ندارد.
236. هنگامي كه روزه ميگيرم، بدنم به‌شدت سست ميشود و نميتوانم كارهايي مثل درس خواندن را انجام دهم، وظيفه من چيست؟
اين‌گونه ضعف و سستيها تقريباً لازمه روزه است و براي نوع افراد پيش ميآيد و نميتوان به‌خاطر آن، روزه را خورد. ميتوانيد سحر از غذاي مقوي استفاده كنيد و ساعات خواب شب را كمي بيشتر نماييد تا در روز دچار مشكل نشويد.
237. بيماري است كه اگر در روز تنها يك قرص بخورد، ميتواند روزهاش را بگيرد؛ آيا روزه بر او واجب است؟
اگر براي معالجه ناچار از مصرف دارو در روز باشد؛ روزه بر او واجب نيست و بعداً قضاي آن را بگيرد.
238. اگر روزه باشم و مادرم مرا وادار به خوردن غذا كند، آيا روزهام باطل ميشود؟
خوردن و آشاميدن روزه را باطل ميكند؛ هرچند بر اثر درخواست و اصرار شخص ديگر باشد.
239. اگر كسي در ماه رمضان تصميم به خوردن چيزي بگيرد، امّا قبل از خوردن، منصرف شود، روزهاش چه صورت دارد؟
با تصميم به خوردن روزه، روزه باطل ميشود و لكن نبايد تا وقت افطار مفطري به‌جا آورد، و بعداً هم قضاي آن را بگيرد.
240. آيا اگر در حال روزه سهواً چيزي بخوريم، روزه باطل ميشود؟
خير، روزه باطل نميشود، و فرقي بين روزه رمضان و روزه قضا يا مستحبي نيست.
241. آيا گوش كردن به موسيقي و نگاه به نامحرم، روزه را باطل ميكند؟
گناهان مذكور روزه را باطل نميكند؛ لكن ثواب آن را كاهش ميدهد. در روايات آمده است كه روزه گرفتن، فقط پرهيز از خوردن و آشاميدن نيست؛ بلكه بايد چشم، گوش، زبان، قلب و ساير اعضا نيز روزه باشند و از ارتكاب خلاف و گناه حفظ شوند تا ثواب روزه كامل به شخص داده شود.
242. شخصي در ماه رمضان غسل را به‌صورت صحيح انجام نداده است، مثلاً سحر غسل كرده و در روز متوجه مانعي بر روي دست شده، نسبت به روزهاش چه وظيفهاي دارد؟
روزه او صحيح است، بايد پس از برطرف كردن مانع، غسل را تكميل و قضاي نمازي را كه با غسل ناقص انجام داده، به‌جا آورد.
243. اگر در شب ماه رمضان جنب شويم تا كي ميتوانيم غسل را تأخير بيندازيم؟
براي گرفتن روزه رمضان و قضاي آن، بايد قبل از اذان صبح غسل نماييد و در روزههاي مستحبي، واجب نيست غسل را قبل از اذان صبح انجام دهيد.
244. اگر سحر ماه رمضان جنب باشم، و فرصتي هم براي غسل كردن نداشته باشم، چه كنم؟
اگر در تنگي وقت قبل از اذان صبح، تيمم بدل از غسل نماييد، روزه صحيح است و بعد براي انجام نماز صبح غسل كنيد.
245. افطار روزه مستحبي در بعد از ظهر چه صورتي دارد؟
روزه مستحبي را در هر موقع از روز ميتوان افطار كرد.
246. شخصي روزه ميگيرد؛ اما بعد از ظهرها مبتلا به سردرد
شديد ميشود؛ آيا روزه گرفتن براي او واجب است يا نه؟
اگر سردردي است كه قابل تحمل نيست، روزه واجب نيست؛ ولي اگر با مراعات بعضي امور، مثل استراحت بيشتر و يا خوردن دارو در شب، قابل تخفيف باشد، روزه واجب است.