متفرقات نماز
200. آيا نماز شب اذان و اقامه دارد؟
خير، نمازهاي مستحبي اذان و اقامه ندارند و فقط در نمازهاي واجب روزانه اذان و اقامه مستحب است.
201. طبق حديث «من ترك الصلوة متعمداً فقد كفر» آيا انسان‌هايي كه عمداً نماز را ترك ميكنند كافر هستند؟
كفري كه در رابطه با ترك نماز آمده، كفر عملي؛ يعني مبالغه در عصيان و نافرماني است و به معناي كفر اعتقادي نيست و احكام آن را ندارد. بلي اگر ترك نماز همراه با انكار آن باشد، موجب ارتداد و نجاست ميگردد.
202. هم غذا شدن و رفت‌وآمد با افرادي كه نماز نميخوانند و روزه نمی‌گیرند چه حكمي دارد؟
ترك نماز اگر از روي بيمبالاتي باشد، موجب كفر و نجاست نميشود و ادامه رفت‌وآمد با ايشان در صورت احتمال تأثيرگذاري مانعي ندارد.
203. آيا نمازهايي كه قبل از بلوغ خوانده شده به جاي از دسترفتههاي بعد از بلوغ حساب ميشود؟
نمازهايي كه بعد از بلوغ فوت شده، واجب است قضا شود و نمازهاي قبل از بلوغ به جاي قضاي واجب محسوب نميشود.
204. در مسافرت، در مسجدي نماز خواندم و اشتباهاً مُهر را همراه خود آوردم، وظيفهام چيست؟
مهر را به‌وسيله مسافر يا پُست به مسجد مذكور برگردانيد. نماز با مهري كه براي نمازگزاران مسجد خاصي وقف شده است، در خارج از آن مسجد صحيح نيست.
205. آيا براي خسوف و كسوف كه متوجه آن نشدهايم و ديگران خبر ميدهند، نماز آيات واجب است؟
اگر در زمان گرفتن ماه يا خورشيد متوجه نشدهايد و بعد از پايان خسوف و كسوف اطلاع پيدا كرديد، درصورتي‌كه تمام قرص ماه و يا خورشيد نگرفته باشد، نماز آيات بر شما واجب نيست.
206. اگر قبل از نماز، پدري با فرزندش كار داشته باشد و او را صدا بزند، وظيفه پسر چيست؟
اگر وقت نماز تنگ است، بايد نماز را بخواند و بعد به سراغ كار پدر برود؛ اما اگر وقت وسعت دارد، ميتواند كار پدر را مقدم بدارد؛ بلي اگر تأخير در انجام فرمان پدر، موجب رنجش خاطر او ميشود، در وسعت وقت، بايد امر پدر را مقدم بدارد.
207. نماز عيد فطر و قربان واجب است، يا مستحب؟
نماز عيد در زمان غيبت امام عصر(علیه‌السلام) مستحب است.
208. كمك به مسلماني كه نميدانيم نماز ميخواند يا خير، چه حكمي دارد؟
دادن صدقات به او مانعي ندارد.
209. بيدار شدن براي خواندن نماز شب در خوابگاه مشكل است؛ چه راهي را پيشنهاد ميكنيد؟
بيدار شدن قبل از اذان صبح و خواندن نماز شب در آن وقت، ثواب فراوان دارد و در رشد معنوي انسان مؤثر است. ولي اگر به هر علتي در سحر بيدار نميشويد، ميتوانيد نافله شب را قبل از خواب به‌جا آوريد، و يا در روز بعد قضا كنيد.
210. گاهي اوقات علاقه زيادي براي انجام عبادت دارم؛ ولي پس از مدتي اين حالت تغيير ميكند؛ چه‌كاركنم كه آن حالت باقي بماند؟
واجبات را حتماً انجام دهيد و مستحبات را هر وقت آمادگي داشتيد، به‌جا آوريد و از خداوند متعال توفيق بيشتر طلب كنيد. انشاءالله موفق خواهيد شد. ضمناً توصيه ميشود به غذايي كه ميخوريد (به لحاظ پاك و حلال بودن آن) و اعمالي كه انجام ميدهيد، توجه بيشتري داشته باشيد.
211. كسي كه نماز ميت را با جماعت ميخواند، ولي ذكرهاي نماز را نميگويد، نمازش چه صورت دارد؟
نماز مأموم در نماز ميت، در صورتي صحيح است كه اذكار واجب را بگويد.
212. شخصي پس از نماز مغرب و عشاء يا ظهر و عصر يقين ميكند كه يكي از نمازهايش باطل بوده ولي نميداند كدام‌يك از آنها است؛ وظيفه او چيست؟
در نماز مغرب و عشاء، هر دو را بايد اعاده كند و در ظهر و عصر، يك نماز چهار ركعتي به نيت ما في الذمّه بخواند، كافي است.
213. برخي از فرقههاي منحرف ميگويند در موقع گفتن «اِيّاكَ نَعْبُدُ وَاِيّاكَ نَسْتَعين»، بايد صورت مرشد و قطب را تصوّر كنيم و مورد خطاب قرار دهيم، نماز با اين عقيده چه صورتي دارد؟
مخاطب قرار دادن غير خدا در نماز، مبطل نماز است و چنين تصوّراتي فاسد و شرك است.
214. اگر كسي مشروب بخورد، تا چند روز نميتواند نماز بخواند؟
نماز در هر شرايطي واجب است؛ و اگر نماز را ترك كند، معصيت كرده، و قضاي آن را بايد به‌جا آورد. بلي در حال مستي و عدم التفات، نماز او صحيح نيست و آنچه در روايت آمده كه تا چهل روز نماز او قبول نميشود، يعني ثواب براي او نوشته نميشود.
215. اگر نماز براي غير خدا جايز نيست، پس چرا به خواندن نماز امام زمان× تأكيد ميشود؟
نماز براي غير خدا باطل و شرك است لكن اين نماز هم براي خدا است و انتساب اين نماز به آن حضرت، به جهت آن است كه حضرت ولي عصر× اين نماز را براي رفع مشكلات به بعضي از شيعيان تعليم فرمودهاند و اين دو ركعت نماز، بايد به‌قصد قربت و براي خداوند خوانده شود و در تكرار آيه «اِيّاكَ نَعْبُدُ وَاِيّاكَ نَسْتَعين»، كسي به غير از خداوند متعال در نظر گرفته نشود؛ البته توسل به ذيل عنايات آن حضرت پس از خواندن نماز، موجب اجر و ثواب و برآورده شدن حاجات ميباشد؛ انشاءالله.
216. كسي كه اگر براي نماز بيدارش كنيم، ناراحت ميشود، آيا بيدار كردن او جايز است؟
اگر عمداً خوابيده كه نماز نخواند، از باب نهي از منكر و با وجود شرايط آن، لازم است او را بيدار كنيد و در غير اين صورت، اگر راضي نباشد، بيدار كردن او اشكال دارد.
217. عادت كردهام كه در وقت ايستادن پاهايم را كج بگذارم؛ آيا اين كار براي نماز اشكال دارد؟
در فرض سؤال نماز صحيح است، بلي مستحب است در حال قيام، انگشتان پا به طرف قبله باشد.
218. نماز امام‌زمان× مخصوص مسجد جمكران است يا در جاي ديگر هم ميتوان خواند؟
نماز امام‌زمان× اختصاص به مسجد جمكران ندارد و در هر جاي ديگري هم ميتوان با قصد تقرب به خداوند به‌جا آورد. در كتاب مفاتيح الجنان آمده است كه ازطرف امام‌زمان× نوشتهاي صادر شد كه در آن آمده بود: هركس حاجتي را از خداوند بخواهد، شب جمعه بعد از نيمه‌شب غسل كند و در محل نمازش به مناجات مشغول شود و دو ركعت نماز بخواند؛ به آيه «اِيّاكَ نَعْبُدُ وَاِيّاكَ نَسْتَعين» كه رسيد، صد بار تكرار كند و در مرتبه آخر حمد را تمام كند و قل هو الله را يك مرتبه بخواند و ذكر ركوع (سُبْحانَ رَبِّي الْعَظيمِ وَبِحَمْدِه) و سجده (سُبْحانَ رَبِّي الْأعْلي وَبِحَمْدِه) را هفت بار تكرار كند و ركعت دوم را هم مانند اول بخواند و بعد از آن دعایي نقل شده است.
219. آيا مصافحه بعد از نماز مستحب است؟
به‌طوركلي، مصافحه مؤمنين با يكديگر مستحب است و مصافحه بعد از سلام و فراغت از نماز هم اشكال ندارد؛ هرچند روايت بخصوصی در اين مورد به نظر نرسيده است.
220. اگر كسي جواب سلام را در نماز ندهد، نمازش باطل ميشود؟
خير، نماز باطل نيست؛ هرچند جواب سلام در حال نماز نيز واجب و ترك آن گناه است.
221. به‌جاي «بِحَوْلِ اللهِ وَقُوَّتِهِ»، در هنگام بلند شدن، گفتن «يا حيّ يا قيّوم»، چه صورتي دارد؟
جمله «يا حيّ يا قيّوم» را به قصد ذكر وارد (يعني ذكري كه از طرف معصوم× در اين مورد دستور داده شده)، نبايد گفت؛ ولي به قصد مطلق ذكر، اشكال ندارد.
222. آيا بالا بردن دستها در موقع تكبيرةالاحرام، واجب است؟
خير، بالا بردن دستها تا مقابل گوش، مستحب است.
223. كسي كه وارد مسجد ميشود، اگر سلام كند، جواب دادن به او بر چه كسي واجب است؟
اگر به جمع سلام كند، بر همه واجب است كه جواب او را بدهند ولي اگر يك نفر جواب دهد، از بقيه ساقط است.
224. اگر بعد از نماز شك كنيم وضو داشتهايم يا نه، نماز چه حكمي دارد؟
نماز صحيح است و به شك در وضو بعد از نماز اعتنا نكنيد.
225. فرو بردن ريزههاي غذا كه در بين دندانها است، در حال نماز چه صورت دارد؟
اشكال ندارد.